Archivo de la etiqueta: Tikuna

Project Yahuarcaca

Geometrie en sterren – Etnomatemática

Op aanraden van CORDAID en met steun vanuit het Wereld Wiskunde Fonds van de Nederlandse Vereniging van Wiskundeleraren(NVvW) hebben wij het inheems onderwijs instituut Francisco José de Caldas verder kunnen ondersteunen in de ontwikkeling van het eigen-onderwijs-model.

Als vervolg op het succesvolle pilotproject vorig jaar op het basisonderwijs, heeft het onderwijs instituut het project «Etnomatemáticas en la Educación Propia» in de afgelopen maanden uitgevoerd. Het doel van dit project was het integreren van lokale kennis in het studieplan van de zesde klas van het voortgezet onderwijs. Met het pedagogisch leermodel dat vorig is ontwikkeld als basis,heeft de schoolleiding, de lokale organisatie Mitote Astronomico en Fundación GRUPO PROA samen een studieplan geschreven met als thema «Geometria y estrellas».

Met als insteek inheemse en westerse kennis over het universum, hebben de kinderen geleerd over de oorsprong van het heelal, hemellichamen, sterrenbeelden en tegelijkertijd geometrie door te leren werken en rekenen met hoeken, afstanden en geometrische figuren.

 

Anuncio publicitario
Project Yahuarcaca

Pilot project `Educación Propia´

Als onderdeel van Project Yahuarcaca hebben wij in de maanden mei en juni 2015 een pilot project uitgevoerd met de leraren en kinderen van groep 1 t/m 5 van de lokale basisschool San Fernando in de Tikuna gemeenschap San Sebastián. De pilot was gericht op het integreren van traditionale kennis over de natuur en territorium in het onderwijs curriculum, gebaseerd op traditionele onderwijs methoden én in lijn met de Colombiaanse onderwijscompetenties en prestaties. De ontwikkeling en uitvoering van deze pilot werd geleidt door Abel Santos, een ervaren pedagoog en linguist en bovendien zelf Tikuna.

De aanleiding voor het ontwikkelen en uitvoeren van deze pilot kwam vanuit de inheemse organisatie AZCAITA en het inheems onderwijsinstituut (OI) Francisco José de Caldas. Sinds enkele jaren werken zij namelijk aan de ontwikkeling van een eigen-onderwijs-model of in het spaans Modelo de Educación Propia; een onderwijsmodel waarbij kennis en onderwijsmethoden vanuit de traditie en cultuur zijn ingeweven. Echter tot op heden hadden zij nog geen praktische ervaring(en) om lering uit te trekken. Zodoende is er in samenspraak besloten hier gezamelijk werk van te maken.

Het ontwikkelingsproces van deze pilot bestond uit de volgende stappen en activiteiten:

  1. Januari-februari 2015. Het identificeren en vastleggen van een eigen of traditioneel pedagogisch model. Aan de hand van bijeenkomsten en gesprekken met ouderen, ouders, kinderen, dorpsleiders en leraren van verschillende gemeenschappen.
  2. Maart-april 2015. Het vormgeven en plannen van de pilot met de leraren van de basisschool San Fernando. Volgens het eerder vastgestelde pedagogisch model én in lijn met de door de overheid opgestelde onderwijscompetenties en prestaties.
  3. Mei-juni 2015. Uitvoering van de pilot volgens planning. Uitvoeren van tussentijdse evaluaties met leraren en kinderen.
  4. Juli-augustus 2015. Evaluatie en rapportering van het gehele proces.

In de komende maand september worden de resultaten gepresenteerd en de ervaringen gedeeld met het inheems onderwijsinstituut Francisco José de Caldas, AZCAITA en de gemeenschappen.

Project Yahuarcaca

Deelname tekenwedstrijd van de FAO

Deja un comentario

Naar aanleiding van de tekenwedstrijd  “Protecting our Fisheries” uitgeschreven door de FAO (Voedsel- en landbouworganisatie van de Verenigde Naties) heeft Stichting Mandioca enthousiast gereageeerd en contact opgenomen met Elkin Castillo – een jonge jongen vanuit de Tikuna gemeenschap San Sebastian  – die in juli 2012 twee schitterende tekeningen heeft gemaakt over de overstromingsbossen in de Colombiaanse Amazone die perfect in het thema van de wedstrijd passen.

De tekenwedstrijd is bedoeld om kinderen en jongeren vanuit gemeenschappen te stimuleren en actief te betrekken bij het beschermen en duurzaam beheren van de natuurlijke hulpbronnen. Aan de hand van tekeningen kunnen zij uitdrukken waarom de bescherming van de lokale visserij zo belangrijk is voor hun gemeenschappen en toekomstige generaties.

De tekening “ Indrukken van het overstromingsbos in het Yahuarcaca merengebied” geeft een prachtige indruk van hoe Elkin het overstromingsbos achter zijn huis ervaart. Een gebied dat als het ware zijn achtertuin is en dat hij van kinds af aan al goed leerde kennen en goed in zich op heeft genomen. In de tekening kan duidelijk worden opgemaakt dat we hier te maken hebben met een complex ecosysteem waarin de vissen, de vegetatie en de mensen nauw met elkaar zijn verbonden.

Begeleidende tekst tekeningen – SPAANS – Deel I – Elkin Castillo
Begeleidende tekst tekeningen – SPAANS – Deel II – Elkin Castillo

Deze tekening is dan ook met toestemming van deze ware kunstenaar ingestuurd en neemt Elkin officieel deel aan de tekenwedstrijd. Behalve de hoofdprijs van 500,- dollar zal de winnende tekening tevens gebruikt worden in publicaties en ander publiciteitsmateriaal van de FAO. De wedstrijd loopt tot 15 april 2013.

Laten we hopen dat de tekening van Elkin de winnende wordt!

Project Yahuarcaca

Project Yahuarcaca – Introductie

Project Yahuarcaca is een project waarbij het gebruik van traditionele lokale kennis van de natuur van onder andere de Tikuna indianen centraal staat bij het ontwikkelen van ondersteunend educatief materiaal (waaronder een praktische rijk-geïlustreerde veldgeids) met als doel bij te dragen aan het behoud van deze kennis en deze effectief te gebruiken voor het behouden en duurzaam beheren van hun woon- en leefgebieden; overstromingsbossen in het Amazone gebied die ook wel várzea bossen worden genoemd.

Het gaat om een gebied in het uiterste zuiden van Colombia aan de grens met Brazilë en Peru waar mensen, bomen, vissen en andere dieren afhankelijk van elkaar zijn en goed een duurzaam beheer gewenst is om o.a. de lokale visserij en de beschikbaarheid van voedsel zeker te kunnen stellen; voor de mensen van nu en hun kinderen. Echter, door de sterke populatie toename in de regio is de druk op de natuur sterk toegenomen en is het landgebruik drastisch veranderd. Met als gevolg dat o.a. de hoeveelheid vis sterk is verminderd, goed akkerland schaars raakt, wateren vervuild raken en bossen gedegradeerd of ontbost zijn.

Het bevestigt het belang voor de gemeenschappen voor een duurzaam beheer en benadrukt de sleutelrol die is weggelegd voor het lokale onderwijs en het ecotoerisme aangeboden door de gemeenschappen voor het bewust maken van mensen. Overigens, belangrijk te weten is dat de aanzet voor dit project komt van gemeenschappen die in 2011 en 2012 betrokken zijn geweest bij projecten rondom duurzame visserij, traditionele kennis en ecotoerisme.

De eerste fase van het project, het veldwerk, wordt uitgevoerd in de periode van april 2013 tot en met april 2014. Hiervoor worden de fondsen in Nederland gezocht. Voor de tweede fase – het ontwikkelen van het informatief en educatief materiaal – worden er Colombiaanse overheids- en bedrijfsfondsen en andere organisatie’s aangeschreven waaronder Conservation International en de Interamerican Development Bank.

De projectkosten voor het veldwerk zijn beraamd op 18.590,- euro. Er staat reeds 5.900,- euro op de rekening, en is er een bedrag van 2.000,- euro toegezegd. Er wordt hard gewerkt het benodigde bedrag bij elkaar te brengen door o.a. fondsen, bedrijven, particulieren en diversen organisaties te benaderen.

Meer inhoudelijke informatie over het project vind u in de en bij vragen of opmerkingen kunt u een e-mail sturen naar: vliet.van.ka@gmail.com

Project Yahuarcaca

Project Yahuarcaca – Omschrijving

Project Yahuarcaca is een initiatief waarbij het gebruik van Traditionele Ecologische Kennis van onder andere de Tikuna* centraal staat met als doel bij te dragen aan 1) het behoud van deze kennis en 2) deze effectief te gebruiken om een duurzaam beheer van hun woon- en leefgebieden te bevorderen en daarmee de integriteit van het ecosystem te behouden en de biodiversiteit en beschikbaarheid van voedsel zeker te stellen.

Dit wordt bereikt door:
a) Nauw samen te werken met de doelgroep en lokale partnerorganisatie Painü.
b) Het betrekken van belangrijke overheidsorganisatie’s, instituten e.a. partijen.
c) De traditionele ecologische kennis te koppelen aan academische kennis.
d) Deze kennis te integreren in het hedendaagse natuurbeheer en beleid.
e) Praktische resultaten te ontwikkelen ter ondersteuning voor het community-based ecotoerisme en het lokale onderwijs**.

Het projectgebied bevind zich in het uiterste zuiden van Colombia in het departement Amazonas aan de Amazone rivier waar Colombia grenst met Brazilië en Peru, tussen het grensstadje Leticia en Puerto Nariño. De eerste fase van het project – Het Veldwerk – wordt uitgevoerd in de periode juni 2013 tot en met februari 2014 en wordt er samengewerkt met twaalf gemeenschappen.

TRADITIONELE ECOLOGISCHE KENNIS
Sinds hun aanwezigheid in het gebied hebben de Tikuna een enorme hoeveelheid aan kennis op gedaan over de onderlinge relaties tussen mens, dier en planten. Kennis dat gebaseerd is op een opeenstapeling van ervaringen en overtuigingen, is overgedragen van generatie op generatie en gekenmerkt wordt door de openheid voor verandering. Zo zit er vrijwel achter iedere boom, struik of plant een verhaal.

Als we praten over duurzaamheid in relatie tot het gebruik en beheer van complexe ecosystemen blijkt deze kennis zeer waardevol te zijn. Het is kennis dat veel verder gaat dan alleen het beschrijven van soorten maar ook juist gedetailleerd de onderlinge relaties beschrijft tussen omgevingen, flora, fauna, én de rol van de mensen daarin. Het is natuurbeheer vanuit het oogpunt van de inheemsen. Indien goed geïnterpreteerd kan deze kennis als belangrijke input dienen voor het hedendaagse natuurbeheer.

*Tikuna of Ticuna, een inheemse bevolkingsgroep wonende langs of in de nabijheid van de Amazone rivier (Rio  Solimões genaamd in Brazilië). De Tikuna wonen zowel in Colombia, Brazilië als Peru.
**Sinds 1991 hebben de indianen gemeenschappen in Colombia het recht om naast het regulier onderwijs ook eigen  lessen en lesmateriaal te ontwikkelen gebaseerd op hun cultuur en traditionele kennis; voor het behoud ervan maar ook om als inheemse gemeenschappen het hoofd te kunnen bieden aan sociaal, economische en ecologische problematiek.